top of page
Hoogveld_Dossier_CPAS_2021.pdf 2022-04-10 18-56-05.png

1082 tinten worm(en): een maatschappelijke, participatieve stadslandbouwproject gericht op de buurt en haar bewoners

  • Een oppervlakte van 50 individuele moestuinen ;

  • Een collectieve boomgaard die zou worden onderhouden door buurtbewoners die hun wens hebben geuit om een boomgaard te hebben om inheemse soorten (appelbomen, perenbomen, pruimenbomen, kersenbomen, enz.) lage stengels en klein fruit (aalbessen, frambozen, enz.), allemaal in verband met de dynamiek van Verger d'Agathe (zie Partners);

  • Een "ontspanningsruimte" uitgerust met enkele doorgangen en rustplaatsen in plaats van een speeltuin (en dit om tegemoet te komen aan de zorgen die tijdens onze laatste vergadering werden geuit door verschillende omwonenden die vrezen dat deze site zijn vredig karakter zal verliezen);

  •  Landschapsarchitectuur :

    • Aanleggen van hagen op de volledige grond en van de verschillende zones en/of percelen in de grond. zij vormen

      ook het niet te verwaarlozen voordeel van recuperatie van versnipperd materiaal, waarbij het idee is om ook te werken met zo min mogelijk inputs (kunstmest en andere).

    • Bloemenweiden ter ondersteuning van de bijenteelt. Ze zouden het onderwerp zijn van een late maaibeurt per jaar en in stroken om de insecten te laten bewegen.

  • Een mobiel kippenhok met diverse voordelen, waaronder het permanent ter beschikking stellen van grasvelden voor de hennen en het zoveel mogelijk bestrijden van slakken; een rotatie, gebaseerd op de organisatie opgezet door de Kip Kot (een andere dynamiek van de BLED) gelegen in de collectieve moestuin rue du Wilder, zou worden georganiseerd tussen meerdere mensen uit de buurt voor de dagelijkse zorg;

  • “Educatieve” moestuinen door percelen ter beschikking te stellen aan scholen die interesse hebben getoond, school “Les Tamaris”, basisschool nr. 16, gemeenteschool Zavelput;

  • Trainingsruimte verbonden aan de tuinbouwafdeling van het Herlin Instituut (basis- en secundair gespecialiseerde onderwijsinstelling voor blinden en slechtzienden, doven en slechthorenden, matig verstandelijk gehandicapt, dysfasisch, met leerproblemen) in Sint-Agatha-Berchem.

  • Een professionele zone met als doelstelling het produceren en verkopen van kwaliteitsvolle groenten en fruit (tuinbouw). Het zou gaan om het voorstellen van commerciële alternatieven in duurzame voeding zoals directe verkoop, manden of zelfs zelfpluk. Het doel is consumentenactoren te promoten; de banden herstellen tussen alle actoren van de gemeente (en naburige gemeenten) en de bewoners betrekken bij het consumptieproces door deze plaats van ontmoetingen, uitwisselingen, ontspanning, welzijn... een plaats van leven(en) te creëren. Het idee zou zijn om een circulaire economie te creëren die de producent zo dicht mogelijk bij de verschillende lokale actoren brengt en de milieu-impact (herwaardering van groenafval, recuperatie van mest, regenwater, enz.) beperkt. Een studie van het primaire verzorgingsgebied, dat betrekking heeft op de potentiële doelgroep geïdentificeerd in de gemeente Sint-Agatha-Berchem (+/- 12.000 mensen die 57% van de totale bevolking van BSA vertegenwoordigen), laat ons toe om het potentieel van de klanten in te schatten tot op +/- 80 gezinnen of +/- 200 personen. Op lange termijn zal deze professionele activiteit een aanbod kunnen doen dat beantwoordt aan de vraag van een klantenkring die zal kunnen uitbreiden tot +/- 120 gezinnen of +/- 300 personen.

Een project geworteld in het territorium en de geschiedenis

Dit project is gelegen op de grens van twee gemeenten, Sint-Jans-Berchem en Sint-Jans-Molenbeek. Historisch gezien trad dit deel van Brussel pas in het begin van de 20e eeuw toe tot het stedelijk weefsel, na de komst van de tram. Uitsluitend agrarisch, ontwikkelde de wijk zich eerst als een "plattelands" verblijfplaats voor de Brusselse bourgeoisie. Maar de buurt had het geluk nog een tijdje haar groen en landelijkheid te kunnen behouden. Kleine valleien en heuvels, weiden voor paarden en runderen, velden met koolzaad, bieten, hop, klaver of aardappelen... Al deze rijkdommen duurden voort tot de Tweede Wereldoorlog, toen er een einde kwam aan de industrialisatie en verstedelijking. in het "Berchemse platteland" . Het kleine dorp verandert veel, maar op de plaats van het Hoogveld, tot voor kort nog uitgebuit door een boer als weide voor koeien, heeft de charme van het platteland de stadsinvasie gedeeltelijk kunnen weerstaan. De groene zones die aanwezig zijn in de gemeente Sint-Agatha-Berchem en in dit deel van Sint-Jans-Molenbeek dragen in grote mate bij tot haar identiteit.

Rondom dit agrarische terrein zijn eengezinswoningen, appartementsgebouwen (sommige van ongeveer twintig verdiepingen), scholen, een door de Rechter geplaatste instelling voor kinderen, een bejaardentehuis, een speeltuin, buurtwinkels of buurtrestaurants gevestigd. Industriële gebouwen zijn geleidelijk omgebouwd tot woningen. De diversiteit aan leefgebieden maakt het een zeer gemengde wijk, zowel qua samenstelling van huishoudens als qua sociale en culturele herkomst. Het is de aankondiging van het einde van de activiteit van de landbouwer die het Hoogveld-terrein van 5,5 hectare exploiteert en het naderende einde van de pachtovereenkomst was het begin van de burgerreflectie en de start van dit project.

bottom of page